Uroczystość poświęcenia odnowionej kwatery żołnierzy Wojska Polskiego w Tomaszówce koło Brześcia odbyła się 2 września w ramach lokalnych obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej.
W Tomaszówce miejsce ostatniego spoczynku znaleźli polscy żołnierze, stawiający zbrojny opór oddziałom Armii Czerwonej, które bez wypowiedzenia wojny wkroczyły we wrześniu 1939 roku na Wschodnie Kresy II RP, walczącej w tym samym czasie na zachodzie z faszystowskimi Niemcami.
Jeden z oddziałów Wojska Polskiego w Tomaszówce stoczył nierówny bój z zajmującymi te tereny oddziałami Armii Czerwonej. Polscy żołnierze i oficerowie nie mając możliwości stawiania skutecznego oporu przewyższającym siłom wroga zostali pomordowani, a ich ciała czerwoni oprawcy zostawili na miejscu egzekucji. Zwłoki żołnierzy pochował na posesji miejscowego kościoła proboszcz parafii w Tomaszówce.
Dokumenty jednego z poległych oficerów duchowny przekazał jego żonie, która w tym czasie pozostawała w warszawskim mieszkaniu. Oficerem, którego dokumenty ocalały dzięki księdzu z Tomaszówki, był Aleksander Leszczyński, przed wojną – Naczelny Dyrektor spółki „Gdynia – Ameryka Linie Żeglugowe”.
Odnowiona kwatera żołnierzy Wojska Polskiego w Tomaszówce
Kościół w Tomaszówce nie przetrwał wojny. Stojące na posesji krzyże na grobach żołnierzy Wojska Polskiego jednak ocalały. Przetrwały do naszych dni. Z uwagi na swój wiek chyliły się jednak ku upadkowi. Dlatego latem br. zostały wymienione na nowe – w miejscu starych krzyży wkopano ich dokładne repliki z dębu. Przy tym wykonano również nowe ogrodzenie kwatery.
Uczestnicy uroczystości
Poświęcenia nowych krzyży w dniu 2 września 2019 roku dokonał ksiądz Jerzy Chiniewicz, proboszcz parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Brześciu.
Oddać oficerom i żołnierzom poległym we wrześniu 1939 roku w Tomaszówce przybyli tego dnia, Polacy z Domaczewa, Peliszcz, Brześcia oraz polskiej Włodawy. Obecna była też delegacja miejscowego sielsowietu na czele z przewodniczącą Eleną Burak oraz delegacja Konsulatu Generalnego RP w Brześciu na czele z szefem placówki Piotrem Kozakiewiczem. Jako gość specjalny przyjechał na uroczystość z Warszawy wnuk pochowanego w Tomaszówce Aleksandra Leszczyńskiego – Krzysztof Logan Tomaszewski, poeta, malarz i publicysta.
Gość specjalny uroczystości Krzysztof Logan Tomaszewski
Uroczystości poprowadziła Alina Jaroszewicz, prezes Brzeskiego Obwodowego Oddziału ZPB i redaktor naczelna kwartalnika „Echa Polesia”.
Odnowienie kwatery żołnierzy Wojska Polskiego w Tomaszówce i uroczystość poświęcenia odnowionych pomników odbyły się w ramach II edycji projektu „Strażnicy Pamięci” (koordynator Eugeniusz Lickiewicz, opiekun miejsc pamięci narodowej, kierownik prac Wasyl Kowalczuk, uczestnik projektu z Brześcia wykonawca replik krzyży Adam Mickiewicz, z Peliszcz) wspieranego przez Fundację Pomoc Polakom na Wschodzie.
Eugeniusz Lickiewicz z Tomaszówki
Krzysztof Logan Tomaszewski / 5 września, 2019
2.IX.2019 r. Ostatnie podmuchy lata. Stoję nad mogiłami 15 żołnierzy,i próbuję opowiedzieć o moim rozstrzelanym tu dziadku – Aleksandrze Leszczyńskim – wspaniałym Polaku, żołnierzu, ojcu i mężu, który już nigdy nie powrócił do domu. Nie jestem twardzielem. Nigdy nim nie byłem. Czuję, jak łamie mi się głos. Serce podchodzi do gardła. Próbuję opowiedzieć, że zostaje po każdym z Nas tylko pamięć. Pamięć o wielu żołnierzach, których mogiły rozsiane są nie tylko w Polsce. Moja śp. Mama – Zofia z Leszczyńskich, byłaby dumna ze mnie. A ja po prostu czuję,że jestem tu, gdzie być powinienem. Zostaje szum traw…kończę…i unosząc jej garść – upuszczam ją na ziemię.
Krzysztof Logan Tomaszewski
/