Pierwsze w tym roku posiedzenie Rady Naczelnej Związku Polaków na Białorusi odbyło się 26 stycznia w Grodnie. Podczas posiedzenia, które odbyło się w poszerzonym gronie – z udziałem prezesów oddziałów terenowych ZPB – radni uchwalili Oświadczenie, potępiające przypadki dyskryminacji przez władze Białorusi zrzeszonych w ZPB środowisk polskich.
Głosowanie nad Oświadczeniem poprzedziło wygłoszenie sprawozdania z działalności ZPB w 2018 roku przez prezes organizacji Andżelikę Borys. Według niej ubiegły rok okazał się dla ZPB niezwykle obfity w wydarzenia. Organizacja przeprowadziła blisko 130 koncertów, konkursów, uroczystości patriotycznych i innych przedsięwzięć w skali kraju. Największymi z nich były obchody 30-lecia działalności Związku Polaków oraz organizowane przez Zarząd Główny ZPB, a także zarządy oddziałów terenowych uroczystości z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę Niepodległości. Ogółem w organizację przedsięwzięć, przeprowadzonych przez ZPB w 2018 roku, było zaangażowanych około 7 tysięcy członków organizacji.
Andżelika Borys, prezes Związku Polaków na Białorusi
– Jest to zatem efekt aktywnej współpracy większości struktur i oddziałów ZPB – zaznaczyła Andżelika Borys.
Wbrew okolicznościom, niesprzyjającym rozwojowi polskiej oświaty na Białorusi, Związkowi Polaków udało się osiągnąć sukcesy również w tej dziedzinie. We współpracy ze Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska” i innymi partnerami, ZPB oraz działające przy organizacji Stowarzyszenie Nauczycieli Polskich regularnie organizowały warsztaty metodyczne dla nauczycieli języka polskiego. – Ogółem w skali kraju Związek Polaków wspiera 150 pedagogów i utrzymuje ponad sto ośrodków edukacyjnych – mówiła prezes ZPB. Niewątpliwym sukcesem organizacji w dziedzinie edukacji stało się zawarte z Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” (ODNSWP) porozumienie o powołaniu przy ZPB Lokalnego Ośrodka Metodycznego (LOM), którego organizacją na Białorusi zajmują się przeszkolone w ODNSWP działaczki związkowe Jana Predka ze Stołpców i Julia Aleksandrowicz ze Słonimia.
– Związek Polaków wynajmuje pomieszczenia i wspiera merytorycznie oraz finansowo działalność największych społecznych ośrodków edukacyjnych w Grodnie, Brześciu, Baranowiczach, Lidzie, Wołkowysku i innych miejscowościach – podkreśliła Andżelika Borys, zachęcając kolegów z organizacji do zachowania w 2019 roku rozwojowej tendencji w zakresie szerzenia polskiej edukacji i kultury na Białorusi, a także do wychowania patriotycznego polskiej młodzieży i angażowania młodego pokolenia mieszkających na Białorusi Polaków w działalność, związaną z opieką nad miejscami polskiej pamięci narodowej.
O tym, że tendencja rozwojowa w ZPB utrzyma się także w 2019 roku, świadczy, zdaniem Andżeliki Borys, fakt, iż już w okresie styczeń-luty ZPB zrealizuje w skali kraju około 30 inicjatyw i przedsięwzięć. – Poczynione przez Zarząd Główny oszczędności w budżecie organizacji sprawiły, że do końca marca możemy działać w normalnym trybie, czyli bez zewnętrznego wsparcia finansowego – dodała prezes ZPB.
W okresie świąteczno-noworocznym Zarządowi Głównemu ZPB, przy wsparciu polskich samorządów i organizacji partnerskich udało się obdarować prezentami świątecznymi około 3,5 tysiąca dzieci, uczących się języka polskiego w różnych zakątkach Białorusi. Koniec 2018 i początek 2019 roku nie okazały się jednak okresem beztroskim. Z inspiracji, bądź wskutek bezpośredniej ingerencji władz białoruskich, nie udało zrealizować szeregu świątecznych przedsięwzięć w zaplanowanym formacie.
Wobec regularnie powtarzających się ostatnio przypadków dyskryminacji środowisk polskiej mniejszości, działających pod auspicjami ZPB, członkowie Rady Naczelnej ZPB przyjęli Oświadczenie, potępiające dyskryminacyjne traktowanie Polaków przez władze Białorusi.
Oświadczenie, które publikujemy niżej poparli wszyscy obecni na posiedzeniu członkowie Rady Naczelnej ZPB:
Oświadczenie
Rady Naczelnej Związku Polaków na Białorusi
z dnia 26 stycznia 2019 roku
Rada Naczelna Związku Polaków na Białorusi na swoim posiedzeniu w dniu 26 stycznia 2019 roku, po wysłuchaniu sprawozdań prezes ZPB Andżeliki Borys i jej zastępców, a także referatów prezesów struktur i oddziałów terenowych organizacji, działających m.in. w Mińsku, Lidzie, Wołkowysku, Mołodecznie i innych miejscowościach, odnotowała liczne fakty blokowania, bądź ograniczania działalności statutowej ZPB przez organy państwowe i administracyjne Republiki Białorusi, a także z ich inspiracji – przez inne podmioty, prowadzące działalność gospodarczą, związaną ze świadczeniem usług mieszkańcom Republiki Białorusi.
Oto niektóre incydenty, świadczące o negatywnym stosunku władz do działających pod auspicjami ZPB środowisk polskiej mniejszości:
– w listopadzie 2018 roku w stolicy Republiki Białorusi – Mińsku – doszło do przerwania uroczystości, zorganizowanej przez miejscowy oddział ZPB z okazji 100-lecia odzyskania Niepodległości przez Polskę;
– w listopadzie 2018 roku nauczycielom języka polskiego, prowadzącym zajęcia w działającej przy Oddziale ZPB w Lidzie szkole społecznej, zagrożono zwolnieniem z pracy za prowadzoną przez nie działalność społeczną na rzecz nauczania mieszkających w Lidzie dzieci z rodzin polskich ich języka ojczystego;
– w listopadzie 2018 roku administracja jednej z hal sportowych Grodna, mimo wyrażonej wcześniej zgody, w ostatniej chwili odmówiła działającemu przy ZPB Polskiemu Klubowi Sportowemu „Sokół”, udostępnienia hali sportowej do przeprowadzenia zawodów z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę Niepodległości. Zawody te, pod nazwą „Turniej Niepodległości”, są organizowane każdego roku i stanowią stały punkt w planie pracy Polskiego Klubu Sportowego „Sokół” przy ZPB.
W okresie grudzień 2018 roku – styczeń 2019 roku, będącym okresem spotkań świąteczno-noworocznych, organizowanych przez Polaków na całym świecie, nasiliła się presja białoruskich lokalnych administracji na polskie środowiska w poszczególnych miejscowościach.
Presja ta wyrażała się m.in. w uniemożliwieniu nauczycielom języka polskiego z kilku miejscowości rejonu werenowskiego wzięcia udziału w finałowej, połączonej ze spotkaniem opłatkowym, odsłonie cyklu warsztatów metodycznych realizowanych w 2018 roku przez ZPB we współpracy ze Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska”.
Czynione bądź inspirowane przez władze białoruskie utrudnienia w organizacji spotkań opłatkowych i świąteczno-noworocznych odczuły także, zjednoczone w oddziałach ZPB środowiska Polaków m.in. w Indurze, Sopoćkiniach, Mołodecznie, Mińsku i innych miejscowościach.
Po zapoznaniu się z wymienionymi przypadkami wywierania presji na środowiska polskie, zjednoczone w oddziałach i strukturach Związku Polaków na Białorusi, Rada Naczelna ZPB z niepokojem prognozuje dalsze inspirowane przez władze utrudnienia w realizowaniu przez organizację jej zadań i celów statutowych. Dotyczy to w szczególności sytuacji w szkolnictwie polskim na Białorusi, zarówno w sektorze państwowym, jak i społecznym.
W obliczu nieprzychylnego stosunku władz Republiki Białorusi do pielęgnowania i rozwoju przez mieszkającą w niej polską mniejszość narodową oświaty i kultury polskiej Rada Naczelna Związku Polaków na Białorusi, jako najwyższy organ ZPB między zjazdami, oświadcza:
Powyższe incydenty postrzegamy jako przypadki dyskryminacji zamieszkałej na Białorusi mniejszości polskiej i potępiamy negatywny stosunek władz białoruskich do społecznej aktywności obywateli Republiki Białorusi polskiej narodowości.
Kierując się Statutem ZPB, prawami, zagwarantowanymi przez konstytucję i ustawodawstwo kraju zamieszkania mieszkającym na Białorusi Polakom oraz polsko-białoruskimi porozumieniami międzypaństwowymi, Związek Polaków na Białorusi będzie realizował swoje cele i zadania statutowe w każdych, nawet najbardziej niesprzyjających temu, warunkach.
Liczymy na to, że odbywający się obecnie polsko-białoruski dialog międzypaństwowy, spowoduje polepszenie sytuacji polskiej mniejszości na Białorusi i doprowadzi do przywrócenia przez władze w Mińsku możliwości prowadzenia legalnej działalności demokratycznie wybieranym władzom Związku Polaków na Białorusi, będącego najliczniejszą i najbardziej wpływową organizacją polskiej mniejszości na Białorusi.
Oświadczenie zostało przyjęte jednogłośnie przez członków Rady Naczelnej ZPB
Pomimo uchwalenia Oświadczenia radni poparli wniosek Prezesa Honorowego ZPB Tadeusza Gawina o poparciu dla pomysłu odznaczenia medalem „Pro Patria” aktywnych działaczy inicjatywy „Straż Mogił Polskich na Wschodzie”, której Polacy na Białorusi zawdzięczają upamiętnienie w latach 90. minionego stulecia wielu poległych na ziemiach współczesnej Białorusi żołnierzy polskich.
Na liście nominowanych do otrzymania odznaczenia znaleźli się:
Prof. Mikołaj Iwanow
Prof. Zdzisław Julian Winnicki
Tadeusz Zbigniew Klewin
Ppłk rez. Zygmunt Kijak
Mjr rez. Paweł Kamiński
Ryszard Olejniczak
Dr hab. Tomasz Głowiński
Dr Krzysztof Popiński
Dr Aleksander Srebrakowski
Doc. dr Paweł Zworski (pośmiertnie).
Członkowie Rady Naczelnej ZPB poparli także wniosek Tadeusza Malewicza, prezesa działającego przy organizacji Komitetu Ochrony Zabytków i Miejsc Pamięci Narodowej, o nadaniu honorowego członkostwa ZPB działaczowi Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski Ryszardowi Kowalewskiemu z Krakowa.
Przemawia Renata Dziemiańczuk, wiceprezes ZPB ds. kultury
Marek Zaniewski, wiceprezes ZPB
Alina Mickiewicz, prezes Komisji Kontrolno-Rewizyjnej ZPB
Alina Jaroszewicz, prezes Brzeskiego Obwodowego Oddziału ZPB
Helena Marczukiewicz, prezes Mińskiego Obwodowego Oddziału ZPB
Irena Biernacka, prezes Oddziału ZPB w Lidzie
Wiktor Baranowicz, prezes Oddziału ZPB w Mołodecznie
Maria Tiszkowska, prezes Oddziału ZPB w Wołkowysku
Halina Żegzdryń, prezes Oddziału ZPB w Raduniu
Przemawia Tadeusz Malewicz, prezes Komitetu Ochrony Zabytków i Miejsc Pamięci Narodowej
Tadeusz Gawin, prezes honorowy ZPB
Prezes Rady Naczelnej ZPB Anżelika Orechwo
Znadniemna.pl
Pierwsze w tym roku posiedzenie Rady Naczelnej Związku Polaków na Białorusi odbyło się 26 stycznia w Grodnie. Podczas posiedzenia, które odbyło się w poszerzonym gronie – z udziałem prezesów oddziałów terenowych ZPB – radni uchwalili Oświadczenie, potępiające przypadki dyskryminacji przez władze Białorusi zrzeszonych w ZPB
