Standard Blog Whole Post - Portal Polaków na Białorusi

Odnaleziono zdjęcia dzieci fundatora „Czerwonego kościoła” w Mińsku

Helena i Szymon Woyniłłowicz, na cześć których ich ojciec ufundował kościół w Mińsku, fot.: catholic.by

Zdjęcia odszukał w Polsce proboszcz parafii, ksiądz Władysław Zawalniuk, – informuje portal catholic.by. W Bydgoszczy znajduje się spore archiwum fundatora stołecznego kościoła – ojca Szymona i Helenki. Opiekę nad nim sprawują dalecy krewni filantropa z Mińszczyzny. W ubiegłym roku na Białorusi ogłoszono rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Edwarda Woyniłłowicza.

Edward Woyniłłowicz, fot.: Wikipedia.org

Woyniłłowicz, to jedna z niewielu postaci w historii ziem dzisiejszej Białorusi, która posiada wyłącznie pozytywne cechy. Urodził się w zamożnej rodzinie i odziedziczył posiadłość w pobliżu Słucka.

Ukończył gimnazjum w Słucku i słynny Instytut Technologiczny w Petersburgu. Następnie wyjechał do Europy zdobywać doświadczenie, – przypomina inicjatorka zbierania podpisów pod petycja Iwona Macukiewicz.

Odbył staż w Austrii, Niemczech, pracował nawet jako zwykły robotnik, żeby w końcu podjąć pracę w charakterze inżyniera fabrycznego w Petersburgu. Zdobyte za granicą doświadczenie wykorzystał po powrocie do rodzinnej ziemi.

Po śmierci ojca odziedziczył majątek w Sawiczach, został jednym z największych lokalnych reformatorów i działaczy społecznych.

– Ogromny wkład wniósł Woyniłłowicz w rozwój rolnictwa, zaangażował się tworzenie Towarzystwa Rolniczego Mińskiego, budował szkoły dla ubogich ubogich ale uzdolnionych dzieci z okolicznych wsi, posyłał je na naukę do Polski i Rosji.

Nagroda za patriotyzm

Woyniłłowicz był aktywnym członkiem białoruskiego ruchu narodowego – wspierał pisarzy białoruskich, brał udział w działalności białoruskiego ruchu narodowego, tworzeniu Białoruskiej Republiki Ludowej, wspierał go finansowo, lecz wycofał się, gdy górę w nim zaczęły brać prądy lewicowe.

Według niektórych źródeł, w domu Edwarda Woyniłłowicza odbył się Białoruski Kongres Słucki, na którym zapadła decyzja o Powstaniu Słuckim (Słucki zbrojny czyn – biał. red), a w jego domu mieścił się sztab powstańców.

Należał do Towarzystwa Rolniczego Mińskiego, w 1878 roku został jego wiceprzewodniczacym, a kilka lat później sięgnął po prezesurę tej organizacji. W 1901 r. powołał Towarzystwo Pożyczkowo-Oszczędnościowe w Klecku.

W 1906 roku został wybrany do Rady Państwa, gdzie był przewodniczącym koła „Królestwa Polskiego, Litwy i Rusi”.

Woyniłłowicz znany jest także jako fundator pierwszego białoruskiego wydawnictwa „Zahlanie sonca i u nasza vakonca”, czasopism „Łuczynka” i „Sacha” oraz gazety „Nasza Niwa”.

Był przeciwny postanowieniom Traktatu Ryskiego, na którym zapadła decyzja o aneksji części Białorusi w skład ZSRR. Woyniłłowicz zdecydował się na emigrację z ojczystych stron wskutek zmian terytorialnych po I wojnie światowej. Osiadł w Bydgoszczy, gdzie został pochowany, a na jego grobie widniał bolesny w wymowie napis: „Traktatem ryskim z swej ziemi wygnany, deptać musiałem obce łany”.

Kiedy przyszli bolszewicy, miejscowa ludność bezkarnie go okradła. Rodzinna posiadłość w Sawiczach została splądrowana, archiwa zniszczone, nawet mogił nie oszczędzono. Ale ponieważ był bardzo wierzącym człowiekiem, nawet po tym wszystkim powiedział, że wybacza swoim złoczyńcom.

Edward Woyniłłowicz został zapamiętany w Mińsku za sprawą tragedii osobistej, jaka wydarzyła się w jego rodzinie.

Z żoną Olimpią z Uzłowskich miał dwójkę dzieci – córkę Helenę i syna Szymona, które zmarły przedwcześnie z powodu chorób. – Przed śmiercią, córka, której zabrakło jednego dnia do 18 urodzin, wspomniała ojcu, że chciałaby, żeby pozostała po niej jakaś pamięć. Na cześć zmarłych dzieci ufundował Woyniłłowicz w Mińsku kościół pod wezwaniem ich świętych patronów. Przez pewien czas przewodził również społecznemu komitetowi budowy tej świątyni.

Kościół pw. św. Szymona i Heleny w Mińsku, zwany „”Czerwonym Kościołem”

Tak więc w Mińsku pojawił się słynny kościół pw. Świętych Szymona i Heleny, zwany „Czerwonym kościołem”, ulicę obok którego działacze chcą nazwać na cześć fundatora świątyni.
Działacze społeczni związani z opozycją kilkakrotnie próbowali wymóc na władzach miasta nadanie jednej z ulic jego imieniem.

– Kilka lat temu poprosiliśmy władze o zmianę nazwy ulicy Bersona, ale znalazła się jakaś aktywna kobieta, która powiedziała, że święci nie są tu nikomu potrzebni, a Berson – to rewolucjonista, – mówi Iwona Macukiewicz.

Latem 2006 roku doczesne szczątki Edwarda Woyniłłowicza uroczyście przeniesiono i pochowano przy kościele pw. św. Szymona i Heleny przy placu Niepodległości w Mińsku.
We wrześniu 2007 roku decyzją władz Mińska, ulicy przy kościele nadano nazwę Edwarda Woyniłłowicza, jednak białoruscy komuniści ostro zareagowali, podnosząc hasła typu „obszarników i wyzyskiwaczy nam tu nie trzeba”. Po protestach nazwa ulicy została odwołana.

Tym razem działacze zaproponowali władzom miasta zmianę ulicy Sowieckiej na Woyniłłowicza, argumentując, że „jest ona neutralna, i nie odnosi się do żadnej konkretnej osoby”.

– Zebraliśmy podpisy, już kilka tysięcy osób przyszło złożyć podpis. Nawet całe grupy turystów przyjeżdżający tu, kiedy dowiadują się kim był Woyniłłowicz, z radością podpisują. Mówią, że ten człowiek jest godny tego, żeby o nim pamiętać, przecież budował nie tylko kościoły, ale i cerkwie i synagogi. Mamy nadzieję, że wreszcie tym razem uda się przekonać urzędników z miejskiego komitetu wykonawczego.

Znadniemna.pl za Kresy24.pl/gazetaby.com/catholic.by

7 września, 2017

0 Comments

W Bydgoszczy, mieście, w którym ostatnie lata życia spędził Edward Woyniłłowicz, fundator kościoła pw. św. Szymona i Heleny w Mińsku, odnaleziono nieznane dotąd zdjęcia jego przedwcześnie zmarłych dzieci. Świątynia otrzymała wezwanie na ich pamiątkę. [caption id="attachment_24963" align="alignnone" width="480"] Helena i Szymon Woyniłłowicz, na cześć których ich

Kultura, Z-SUPERNEWS, Ziemia Mińska

„Rakowski fest 2017” z konfliktem w tle

Dzieci z zespołu tanecznego „Białe Skrzydła” nie jadą na „Rakowski fest 2017”, bo władze białoruskiego Wołożyna wymyśliły konflikt z ich pedagogiem i kierownikiem zespołu, a Ambasada RP w Mińsku zgodziła się „ratować” imprezę kosztem odwołania występu dzieci. „Rakowski fest 2017” ma się odbyć w najbliższą niedzielę, 10 września, w Rakowie pod Wołożynem.

Afisz „Rakowskiego festu 2017” jeszcze z zapowiedzią występu dziecięcego zespołu tanecznego „Białe Skrzydła” (miałby się odbyć o godz. 17:10)

– Zespół taneczny „Białe Skrzydła” z Mołodeczna nie zatańczy 10 września podczas „Rakowskiego festu”, bo kierownik tego zespołu Wiktor Baranowicz ma konflikt z władzami Wołożyna – tak wytłumaczyła portalowi Znadniemna.pl przyczyny skandalicznej, krzywdzącej dla młodych artystów z Mołodeczna, decyzji współorganizator „Rakowskiwego festu” z ramienia Ambasady RP w Mińsku – Marina Towarnicka.

Współorganizatorka „Rakowskiego festu” z ramienia Ambasady RP w Mińsku Marina Towarnicka, fot.: wandrowka.by

Pytana o to, jak doszło do odwołania występu zespołu, którego obecność 10 września w Rakowie była już anonsowana na afiszu imprezy, Marina Towarnicka tłumaczy, że o konflikcie kierownika „Białych Skrzydeł” Wiktora Baranowicza z władzami Wołożyna poinformowała ją Julia Miakinko, przedstawicielka władz rejonu wołożyńskiego, współorganizującego imprezę w Rakowie wspólnie z polskimi dyplomatami, Instytutem Polskim w Mińsku , a także Ambasadą Izraela na Białorusi.

Miakinko poprosiła, żeby Towarnicka przekazała ambasadorowi RP na Białorusi Konradowi Pawlikowi prośbę władz Wołożyna o odwołaniu występu „Białych Skrzydeł”, które zostały zgłoszone do udziału w imprezie jako zespół, reprezentujący mniejszość polską na Białorusi. – Pan ambasador wyraził zgodę na odwołanie występu, żeby nie narażać na groźbę odwołania cały „Rakowski fest” – opowiada Marina Towarnicka.

Wiktor Baranowicz, założyciel i kierownik zespołu „Białe Skrzyda” na tegorocznych obchodach Dnia Polonii i Polaków za Granicą w Grodnie

– O tym, że występ moich podopiecznych w Rakowie został odwołany na prośbę władz białoruskich dowiedziałem się od pana radcy Marka Pędzicha, kierownika Wydziału Konsularnego przy Ambasadzie RP w Mińsku – mówi portalowi Znadniemna.pl kierownik zespołu „Białe Skrzydła” Wiktor Baranowicz, pełniący także funkcje prezesa Oddziału ZPB w Mołodecznie oraz piastujący w ZPB, kierowanym przez Andżelikę Borys, stanowisko wiceprzewodniczącego Rady Naczelnej.

„Białe skrzydła” tańczą białoruską lawonichę na koncercie charytatywnym w polskim Sycowie

Pytany o konflikt z władzami Wołożyna, który rzekomo stał się przyczyną odwołania występu Wiktor Baranowicz zapewnia: – Nie jest mi znany nikt nie tylko we władzach Wołożyna… Nie przypomnę sobie, żebym utrzymywał kontakty nawet z mieszkańcami tego miasta – opowiada Baranowicz, zdumiony przedstawionym przez organizatorów „Rakowskiego festu” uzasadnieniem odwołania występu jego wychowanków. – Jeśli już miałem z kimś konfliktowe sytuację, to z panią dyrektor Domu Kultury w Mołodecznie. Ale jaki ma to związek z Wołożynem? – nie kryje zdziwienia działacz ZPB. Twiedzi, że jako kierownika zespołu „Białe Skrzydła” najbardziej go boli to, że z powodu zmyślonego konfliktu ucierpiały dzieci, które już szykowały się do występu w Rakowie na jednej scenie ze znanymi artystami, między innymi z legendą białoruskiej sceny rockowej – Lawonem Wolskim, którego publiczne występy na Białorusi jeszcze do niedawna były zakazane ze względu na nieukrywane przez artystę sympatie do białoruskiej opozycji politycznej.

Taniec-wizytówka zespołu „Białe skrzydła”

Czyżby obserwowane ostatnio ocieplenie stosunków na linii Warszawa – Mińsk doprowadziło do tego, że publiczny występ na imprezie kulturalnej na Białorusi dziecięcego zespołu tanecznego, reprezentującego mniejszość polską, stanowiło dla władz Białorusi większy problem, niż występ artysty związanego z polityczną opozycją?!

Skandalem jest chyba i to, że Ambasada RP w Mińsku, współorganizująca imprezę, godzi się na podobną formę dyskryminacji polskiego zespołu i sama prosi jego kierownika, aby nie przywoził swoich wychowanków 10 września do Rakowa!

Andżelika Borys, prezes ZPB

– Jako Związek Polaków na Białorusi solidaryzujemy się z Wiktorem Baranowiczem i jego zespołem, i potępiamy decyzję organizatorów „Rakowskiego festu” o odwołaniu udziału w nim zespołu „Białe Skrzydła”, którą uważamy za decyzję szkodliwą, krzywdzącą młodych tancerzy z Mołodeczna, stanowiącą zarazem przypadek dyskryminacji mniejszości polskiej na Białorusi – komentuje dla Znadniemna.pl sytuację wokół „Rakowskiego festu” i „Białych Skrzydeł” prezes ZPB Andżelika Borys.

Znadniemna.pl

7 września, 2017

1 Comment

Religia, Z-SUPERNEWS, Ziemia Mińska

Metropolita Tadeusz Kondrusiewicz: białoruskie społeczeństwo potrzebuje ewangelii

Fundament życia codziennego Białorusinów powinny stanowić zasady chrześcijańskie, temu społeczeństwu potrzebny jest ewangeliczny zaczyn, – powiedział 2 września zwierzchnik katolików na Białorusi abp. Tadeusz Kondrusiewicz podczas mszy świętej sprawowanej w kościele pod wezwaniem świętych Szymona i Heleny w Mińsku.

Abp. Tadeusz Kondrusiewicz

Zwierzchnik katolików na Białorusi, abp. Tadeusz Kondrusiewicz odprawił 2 września mszę świętą inaugurującą nowy rok akademicki w mińskim Kolegium Teologicznym (MTK) imienia Świętego Jana Chrzciciela.

Arcybiskup przypomniał, że drzwi uczelni otwierają się dla nowych słuchaczy już po raz ósmy, a od początku jej funkcjonowania szkołę ukończyło 59 osób. Połowa jej absolwentów zajmuje się pracą katechetyczną, pozostali pełnią posługę przy parafiach. Obecnie w szkole uczy się 83 osoby, z czego 32 na pierwszym roku.

Abp. Tadeusz Kondrusiewicz zaapelował z ambony do słuchaczy, by zwracali uwagę nie tylko na edukację teologiczną, ale także, a może przede wszystkim na świadectwo życia chrześcijańskiego w życiu codziennym.

„Kto wymyślił prawo zabraniające używania symboli religijnych? Laicy. Dlatego ważne jest, abyśmy ich odpowiednio przygotowali”, – powiedział hierarcha, jego słowa cytuje portal krynica.info.

Metropolita zwrócił uwagę, że od nowego roku akademickiego w MTK zostanie wprowadzona nowa specjalizacja – media katolickie. Jak podkreślił, „nie sposób wyobrazić sobie współczesnego świata bez nowoczesnych mediów, dlatego też i media kościelne powinny stale się rozwijać”, – skonstatował.

Według zwierzchnika białoruskich katolików „piętą achillesową” tamtejszych parafii rzymskokatolickich pozostaje śpiew kościelny. Zdaniem metropolity, najgorzej jest z tym w młodych parafiach, dlatego ich przedstawiciele mogą również uzyskać odpowiednią edukację w kolegium.

Znadniemna.pl za Kresy24.pl/krynica.info

6 września, 2017

0 Comments

Historia, Wiadomości z Polski, Z-SUPERNEWS

„Dziadek w polskim mundurze”: Władysław Zacios

Cieszy nas bardzo, że akcja „Dziadek w polskim mundurze” wciąż inspiruje naszych czytelników do szperania w rodzinnych archiwach i sporządzania biogramów swoich przodków. Tak stało się też w przypadku nauczycielki ze Szczecina pani Ewy Bączkowskiej, która postanowiła wziąć udział w naszej akcji, zgłaszając do niej kilku mężczyzn ze swojej, związanej z Kresami Wschodnimi, rodziny.

Władysław Zacios, jako plutonowy 1. Pułku Artylerii Polowej Legionów. Wilno – 1926 rok.

Dzisiaj zapoznamy państwa z historią dziadka naszej czytelniczki – ogniomistrza 1. Pułku Artylerii Polowej Legionów Władysława Zaciosa i jego brata Ludwika Zaciosa, lwowskiego działacza młodzieżowej organizacji paramilitarnej o charakterze sportowym „Sokół”.

„Pisząc książkę genealogiczną dla moich wnuków, a szperając po Internecie w celu uzyskania wiarygodnych informacji historycznych, tworzących tło zdarzeń znanych mi z opowieści mojego dziadka, natknęłam się na Państwa stronę…” – napisała do nas pani Ewa Bączkowska, doświadczona pedagog, badacz historii m. in. Szczecina, w którym mieszka, współtwórczyni Internetowej Encyklopedii Szczecina oraz Encyklopedii Pomorza Zachodniego – www.pomeranica.pl.

Niezwykle miło było nam nieco później otrzymać od naszej czytelniczki biogramy jej przodków, ułożone przez nią samą i zilustrowane zdjęciami z rodzinnego albumu, które dzisiaj Państwu prezentujemy:

Władysław Zacios, syn Franciszka i Tekli z Sikorów, urodził się 11 listopada 1898 roku we Lwowie, pod zaborem austriackim w rzemieślniczej rodzinie. Ojciec był stolarzem artystycznym.
Dnia 13 listopada 1898 roku mały Władek został ochrzczony przez ks. kapelana Walentego Cichego. Dzieciństwo i młodość spędził w Przemyślu, do którego rodzice przenieśli się w poszukiwaniu pracy. Tutaj ukończył trzy klasy gimnazjalne.

Wilno, 1926 rok. Plutonowy 1 p.a.p Leg pozuje do zdjęcia z szabelką

Władysław miał 16 lat i trwały wakacje, kiedy I wojna światowa przerwała mu dzieciństwo i edukację. W roku 1916 podjął pracę na kolei w Przemyślu, w charakterze pomocnika magazyniera. Dnia 15 sierpnia 1917 roku wysłany przez austriackiego zaborcę na włoski front w Alpy, gdzie spotkała go wojenna zaprawa, głód i beznadzieja tej wojny.

Władysław Zacios w roku 1923 bierze udział w wielkich ćwiczeniach Wojska Polskiego na poligonie rembertowskim pod dowództwem generała broni Tadeusza Rozwadowskiego

Wilno 1926 rok. Na ślubnym kobiercu ze swoją wybranką Stanisławą z Rybaczków

Nadzieja na wolność Polski i walka w mundurze Wojska Polskiego dla jej wyzwolenia przyszła w roku 1918. Dnia 12 listopada 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego i został przydzielony do 1. Pułku Artylerii Polowej Legionów, z którym brał czynny udział w bitwach z Ukraińcami w obronie polskiego Przemyśla i Lwowa, gdzie został ciężko kontuzjowany, po czym przeniesiony do służby administracyjnej, którą wykonywał do końca 1920 roku. W 1921 roku został podoficerem zawodowym w służbie administracyjnej w stopniu plutonowego. W roku 1922 oddelegowany do Warszawy uzupełnił wykształcenie przerwane wojną, kończąc 5 klas gimnazjalnych. W roku 1923 brał udział w wielkich ćwiczeniach wojskowych Wojska Polskiego na poligonie rembertowskim pod dowództwem generała broni Tadeusza Rozwadowskiego, a w roku 1924 ukończył wojskowy Kurs Metodyczno-Pedagogiczny oraz Kurs Spółdzielczy w Wilnie. W roku 1926 w Wilnie zawarł związek małżeński ze Stanisławą Rybaczkówną. W latach 1934 – 1935 uczęszczał do Szkoły Powszechnej dla Dorosłych w Wilnie. W roku 1935 zdał egzamin z materiału naukowego siedmioklasowej szkoły powszechnej. W roku 1936 ukończył Kurs Magazynierów Kolejowych z Praktyką.

Świadectwo ukończenia przez Władysława Zaciosa kursu magazynierów

Świadectwo ukończenia Szkoły Powszechnej dla Dorosłych w Wilnie

W latach 1921 – 1938 jako podoficer zawodowy pełnił w Wojsku Polskim funkcje administracyjno-kancelaryjne w 1. Pułku Artylerii Polowej Legionów w Wilnie, kolejno: magazyniera, kierownika spółdzielni oraz rachmistrza.

Wilno, 1930 r. Władysław Zacios po prawej

Kasyno Podoficerów Zawodowych 1 p.a.p. Leg. w Wilnie, 1934 rok. Na zdjęciu: chór wojskowy Kasyna Oficerskiego. Chór ten śpiewał w Katedrze Wileńskiej oraz Kościele św. Piotra i Pawła na Antokolu. W środku siedzi dyrygent z pałeczką. Stanisława Zacios z Rybaczków, żona Władysława – piąta od prawej w drugim rzędzie od góry

Stanisława i Władysław Zaciosowie brali aktywny udział w życiu towarzyskim społeczności podoficerskiej 1 p.a.p. Leg. Na zdjęciu napis na albumie, będącym nagrodą za najpiękniejszy kostium na balu maskowym 1 p.a.p. Leg. który odbył się w Kasynie Podoficerów Zawodowych w Wilnie w dniu 5 stycznia 1931 r.

Dnia 5 maja 1938 roku otrzymał brązowy medal za długoletnią służbę. Z końcem 1938 roku zdał egzamin na urzędnika w administracji cywilno-państwowej, został zwolniony z wojska w stopniu ogniomistrza i otrzymał posadę w administracji cywilno-państwowej w Powiatowej Komendzie Uzupełnień w Postawach, gdzie pracował do 17 września 1939 roku, czyli do sowieckiej agresji przeciwko Polsce.

Dnia 11 listopada 1938 roku, jako ogniomistrz tytularny Władysław Zacios otrzymał Srebrny Medal za Długoletnią Służbę, przyznany przez Dowódcę I Dywizji Piechoty Legionów, pułkownika Wincentego Kowalskiego.

Wilno, lata 30. Stanisława i Władysław Zaciosowie czytają magazyn „Wiarus”

Podczas sowieckiej okupacji, został wywieziony do obozu pracy przymusowej NKWD dla jeńców polskich do Stalinogorska pod Moskwą, gdzie wraz z innymi polskimi jeńcami wojennymi pracował przymusowo w katorżniczych warunkach jako górnik.

Wystawiony na imię Władysława Zaciosa kwit przewozowy na Ziemie Odzyskane, 1946 rok.

Przebywał tam do 1 lutego 1946 roku, mimo że wojna skończyła się w 1945 roku. Dnia 10 lutego 1946 roku powrócił z obozu pracy przymusowej ze Stalinogorska do Wilna, skąd dnia 4 marca 1946 roku wyjechał na Ziemie Odzyskane do Szczecina i podjął pracę urzędnika administracji Inspekcji Maszynowej w Hucie „Szczecin”.

Wychowując dzieci i wnuków nasz bohater opowiadał im o czasach przedwojennych, między innymi o swoim młodszym bracie Ludwiku, którego los okazał się tragiczny.

Ludwik Zacios, młodszy brat Władysława, podobnie jak i on, urodził się we Lwowie. W okresie międzywojennym, jako młody polski patriota działał we Lwowie w młodzieżowej organizacji paramilitarnej o charakterze sportowym – Polskim Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”.

Ludwik Zacios, młodszy brat Władysława w mundurze działacza „Sokoła”

Celem działaczy „Sokoła” było podnoszenie sprawności fizycznej i duchowej oraz rozbudzanie ducha narodowego. Ruch „sokolnicki” zajmował się patriotycznym wychowaniem młodzieży, zakładając, że tylko zdrowe społeczeństwo, pod względem moralnym jak i fizycznym, jest zdolne służyć Ojczyźnie i jej skutecznie bronić. Poczynaniom „sokolników” przyświecała myśl, iż Polacy mają być najdzielniejszym z narodów, a „sokolnicy” najdzielniejszymi z Polaków.

O jednym z przedwojennych lwowskich „Sokołów” – Ludwiku Zaciosie – ze słów jego brata Władysława wiemy, że miał zginąć tak, jak niezliczona ilość jego towarzyszy z organizacji – w obronie Ojczyzny, prawdopodobnie podczas zbrojnej obrony Lwowa przed Niemcami, a potem Sowietami, we wrześniu 1939 roku.

Jak jednak ustaliła wnuczka Władysława Zaciosa Ewa Bączkowska w księgach archiwalnych Cmentarza na Łyczakowie we Lwowie widnieje informacja o: „Zacios Ludwiku (kwatera 20 Numer grobu 317) – przeżył 38 lat, zmarł 05.06 1944”. Oznacza to,że mógł zginąć w walkach z Sowietami, którzy, wypędzając ze Lwowa Niemców, nieśli lwowianom kolejną okupację sowiecką – Niestety, nie wiadomo czy groby są zachowane, jednakże, jak podali (informatorzy Ewy Bączkowskiej we Lwowie -red.), groby należących do organizacji strzeleckiej „Sokół”, a w takiej walczył Ludwik Zacios, zostały zachowane – mówi wnuczka Władysława Zaciosa Ewa Bączkowska.

Co się tyczy Władysława Zaciosa – zmarł on 10 lutego 1982 roku w wieku 84 lat. Pochowany został w grobie rodzinnym na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie.

Cześć Jego Pamięci!

Znadniemna.pl na podstawie biogramów i materiałów, udostępnionych przez Ewę Bączkowską – wnuczkę Władysława Zaciosa

6 września, 2017

5 komentarzy

Społeczeństwo, Z-SUPERNEWS, Ziemia Grodzieńska, Znalezione w Sieci

Turyści z Litwy polubili Grodno

W październiku 2016 r. białoruski rząd wprowadził bezwizowy wjazd na teren parku turystyczno-rekreacyjnego Kanał Augustowski. W ciągu niespełna roku Grodno i okolice zwiedziło 35 tys. turystów, w tym ponad 20 tys. to obywatele Litwy. Przyciągają nie tylko zabytki, obiekty związane z historią Wielkiego Księstwa Litewskiego, atrakcje przyrodnicze, ale też możliwość zrobienia tańszych zakupów w białoruskich sklepach i aptekach.

„Jest tu sporo atrakcji turystycznych związanych z historią WKL i przeszłością. Jeśli chodzi o czasy współczesne, wiek XX, są upamiętnione ważne postacie świata kultury, jest nawet tablica upamiętniająca Jonasa Jablonskisa” – powiedział konsul generalny Litwy w Grodnie Genadijus Mackelis. Wymienić można choćby takie obiekty jak Stary Zamek, zbudowany w czasach Witolda Wielkiego oraz przebudowany przez Stefana Batorego Nowy Zamek, pałace Radziwiłłów, Sapiehów, bazylika katedralna św. Franciszka Ksawerego.

Turyści zwiedzają również największą atrakcję turystyczną Grodzieńszczyzny – Kanał Augustowski. Jest to niezwykły zabytek architektury hydrologicznej I połowy XIX wieku. Jego budowa była odpowiedzią na wprowadzenie przez Prusy w 1823 r. wysokiego cła na tranzyt towarów z Rosji i miała nie tylko spowodować uniezależnienie od tego tranzytu, lecz także zadać cios bogacącym się na handlu ze Wschodem ówczesnym portowym miastom pruskim, takim jak: Gdańsk, Elbląg, Królewiec i Memla (Kłajpeda). Groźba ta okazała się na tyle skuteczna, że już w 1825 r. pruskie opłaty celne stały się symboliczne. Rozpoczętej w lipcu 1824 r. budowy jednak nie przerwano i w ciągu kilku lat doprowadzono do końca. Nowy szlak wodny połączył Wisłę przez Biebrzę, jeziora Puszczy Augustowskiej i Czarną Hańczę oraz system kanałów i śluz z Niemnem. Już w połowie XIX w. zwrócono uwagę na jego walory krajoznawcze. Pierwsze masowe imprezy turystyczne wzdłuż kanału zaczęła organizować w 1905 r. Polska Wspólnota Krajoznawcza. Kanał został częściowo zniszczony podczas I wojny światowej. Po II wojnie światowej 80 km kanału pozostało w Polsce, 22 znalazło się na terenie Białorusi. I właśnie ten wcześniej zaniedbany odcinek został w ciągu dwóch lat odbudowany, zrewaloryzowany i udostępniony do celów turystycznych.

Turyści przebywający w strefie bezwizowej nie mogą przekroczyć jej granic – grozi za to pociągnięcie do odpowiedzialności administracyjnej. Osoba, która dopuściła się złamania ustaleń systemu bezwizowego, będzie miała zakaz wjazdu na terytorium Białorusi. Przebywać w strefie bezwizowej można nie dłużej niż 5 dni.

Warunkiem skorzystania z trybu bezwizowego jest wykupienie usługi turystycznej u jednego z białoruskich operatorów i uzyskanie na tej podstawie specjalnego dokumentu, który uprawnia do przekroczenia granicy. Wyjazdy na Białoruś organizują niektóre litewskie biura podróży. Taka zorganizowana wycieczka kosztuje od 10 do 45 euro. Można też zorganizować pobyt samodzielnie, ale w każdym przypadku wymagane jest zarezerwowanie w biurze turystycznym minimum dwóch usług turystycznych, może to być na przykład zwiedzanie muzeów, innych obiektów turystycznych, załatwienie noclegów czy wyżywienia.

Obywatele Litwy chętnie korzystają z możliwości zwiedzenia Grodna. Świadczą o tym liczby – spośród 35 tys. gości, którzy od października 2016 r. wjechali do strefy bezwizowej w celach turystycznych, ponad 20 tys. stanowią Litwini. Z możliwości zwiedzenia atrakcji Grodna i okolic korzystają również obcokrajowcy wypoczywający w Druskienikach – miasta dzieli niecałe 45 km.

Reżim bezwizowy będzie obowiązywać do końca 2017 r. Władze Grodna i przedstawiciele lokalnych biur turystycznych mają jednak nadzieję, że zostanie on przedłużony, a strefa bezwizowa – poszerzona, gdyż miasto zyskało na tych ułatwieniach. „Miasto ożyło, nie tylko dlatego, że turyści kupują więcej upominków. Dodatkowe dochody mają placówki żywienia, hotele, miasto żyje innym rytmem. Więcej jest imprez” – zaznaczyła Tatjana Lidiajeva z Komitetu Wykonawczego w Grodnie.

Znadniemna.pl za wilnoteka.lt/lrt.lt/grodnovisafree.by

5 września, 2017

0 Comments

Kultura, Z-SUPERNEWS, Ziemia Mińska

Polsko-białoruskie „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego

Narodowe Czytanie po raz pierwszy w tym roku zawitało na Białoruś. Dramat Stanisława Wyspiańskiego „Wesele”, będący utworem czytanym w tegorocznej edycji akcji, był czytany na Białorusi po polsku i po białorusku w mińskim Domu Przyjaźni 2 września. Wydarzenie odbywało się pod patronatem Ambasady RP i Instytutu Polskiego w Mińsku.

Na czytanie „Wesela” w Mińsku zaprasza jego najmłodsza, siedmioletnia, uczestniczka Paulina Adamska

Spotkanie zainaugurowało wystąpienie Ambasadora RP na Białorusi Konrada Pawlika. Dyplomata opowiedział zgromadzonym o polskiej tradycji Narodowego Czytania – akcji społecznej propagującej znajomość narodowej literatury, w ramach której utwory literackie są odczytywane publicznie, również w środkach masowego przekazu.

Goście i uczestnicy czytania

Zainaugurowało czytanie przemówienie Konrada Pawlika, ambasadora RP na Białorusi

Publiczność, zgromadzona w mińskim Domu Przyjaźni, dowiedziała się między innymi, że akcję zapoczątkowano w 2012 roku czytaniem mickiewiczowskiego „Pana Tadeusza”. W kolejnych zaś edycjach czytano utwory Aleksandra Fredry (2013), Bolesława Prusa (2015) i Henryka Sienkiewicza (dwukrotnie: w 2014 roku – „Trylogię”, w 2016 – „Quo Vadis”).

Utwór do publicznego czytania w tegorocznej edycji Narodowego Czytania drogą głosowania, przy pomocy polskich mediów, wybrali mieszkańcy Polski.

Narodowym Czytaniom tradycyjnie patronuje para prezydencka. W tym roku Prezydent RP Andrzej Duda w liście, inaugurującym akcję, napisał: „Serdecznie zapraszam Państwa do wspólnego czytania „Wesela”, do lektury, która wydobędzie różnorodność bohaterów, wyjątkową scenerię i bogactwo odniesień”.

Przemawiając do zgromadzonych w mińskim Domu Przyjaźni ambasador Pawlik poinformował, że w tegorocznej edycji Narodowego Czytania biorą udział Polacy, mieszkający w 22 krajach świata, od Nowej Zelandii do Kanady.

Białoruś wyróżnia się na tle innych krajów tym, że tutaj czytanie „Wesela” mogło odbywać się także w języku białoruskim, gdyż najważniejsze dzieło literackie Stanisława Wyspiańskiego w 2014 roku zostało wydane po białorusku w tłumaczeniu cenionego białoruskiego pisarza i tłumacza Lawona Barszczeuskiego, obecnego na Narodowym Czytaniu „Wesela” w Mińsku.

Według ambasadora dwujęzyczne polsko-białoruskie czytanie „Wesela” jest symbolem bliskości białoruskiego i polskiego narodów.

Przemawia Mateusz Adamski, dyrektor Instytutu Polskiego w Mińsku

Dyrektor Instytutu Polskiego w Mińsku Mateusz Adamski, zwrócił uwagę na to, że czytanie „Wesela” w językach polskim i białoruskim odbywa się pod hasłem „Literatura bez granic” i na dodatek w dniu, obchodzonym na Białorusi jako Dzień Białoruskiego Piśmiennictwa.

Dzięki dwujęzycznemu charakterowi mińskiego czytania „Wesela” oprócz przedstawicieli polskiej dyplomacji i miejscowych Polaków w akcji aktywnie wzięli udział reprezentanci kulturalnych i artystycznych kręgów białoruskich. W czytaniu udział wzięli: Konrad Pawlik, ambasador RP na Białorusi, Mateusz Adamski, dyrektor Instytutu Polskiego w Mińsku, tłumacz Lawon Barszczeuski, zastępca dyrektora Narodowego Muzeum Sztuki Republiki Białoruś Siarhiej Wieczar, prezes Oddziału Polskiej Macierzy Szkolnej w Mińsku Maryna Repkina, pisarz, publicysta, dziennikarz i tłumacz Igor Żełtkow, legenda białoruskiej sceny Zinaida Bondarenko, poeta Sławamir Adamowicz, przewodniczący Białoruskiego Związku Malarzy Ryhor Sitnica, śpiewak Aleksandr Wołodczenko, aktorzy białoruskich teatrów i inni.

„Wesele” czyta Konrad Pawlik, ambasador RP na Białorusi

Fragment „Wesela” czyta autor jego tłumaczenia na język białoruski Lawon Barszczeuski

Zinaida Bondarenko i Sławamir Adamowicz

Aktor Dzmitry Jesianiewicz jako Czepiec i ambasador Konrad Pawlik

Igor Żełtkow oraz Andrej i Krystyna Drobyszowie

W roli państwa młodych Krystyna i Andrej Drobyszowie

„Wesele” czytają Maryna Repkina i Siarhiej Wieczar

Ryhor Sitnica i Aleksander Wołodczenko

Reżyserem czytania był Andrzej Sawczenko, a poprowadził je Roman Podolaka, aktor Narodowego Teatru Akademickiego im Janki Kupały w Mińsku.

Siedmioletnia Paulina Adamska, najmłodsza uczestniczka czytania

W trakcie czytania publiczność miała okazję podziwiać wyświetlane obrazy Stanisława Wyspiańskiego i Jana Matejki oraz oglądać sceny z filmu Andrzeja Wajdy, będącego filmową adaptacją „Wesela”. Tło muzyczne czytania stanowiła muzyka w wykonaniu białoruskich artystów Eryka Orłowa-Szymkusa i Andreja Jewdokimowa.

Chochoł uważnie przyglądał się wszystkiemu, co się działo

Tegoroczna edycja Narodowego Czytania po raz pierwszy objęła Białoruś. Poza Polską i Białorusią dramat Wyspiańskiego czytano także na Litwie, Łotwie, Ukrainie, w Rosji, we Włoszech, Francji, w Hiszpanii, Portugalii, Węgrzech, Niemczech, Danii, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Australii, Nowej Zelandii, Kazachstanie, Japonii i innych krajach.

Polina Juckiewicz z Mińska

5 września, 2017

0 Comments

Historia, Z-SUPERNEWS, Ziemia Mińska

Rozpoczęcie prac poszukiwawczych szczątków żołnierzy KOP

Żołnierze KOP

Prace poszukiwawcze mają prowadzić polscy specjaliści i żołnierze specjalnego białoruskiego batalionu. Na razie nie wiadomo dokładnie, gdzie spoczywają polegli żołnierze KOP. Ich zwłoki zostały pochowane przez miejscową ludność. Dziś jest tam pole.

W przypadku odnalezienia szczątków żołnierzy zostanie przeprowadzona ich ekshumacja. Następnie będą one przeniesione do kwatery żołnierzy polskich na pobliskim cmentarzu. Prowadzone prace mogą pomóc w wyjaśnieniu tego, w jaki sposób zginęli.

Wcześniej Instytut Pamięci Narodowej poinformował o otrzymaniu zgody białoruskich władz na przeprowadzenie poszukiwań.

Białoruscy historycy zwracają uwagę, że polscy specjaliści po raz ostatni prowadzili podobne prace poszukiwawcze w 2008 roku w Kobryniu.

IAR/agkm

5 września, 2017

0 Comments

W miejscowości Pahost na północy Białorusi mają się rozpocząć prace poszukiwawcze szczątków kilkunastu żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP). Zginęli oni 17 września 1939 roku w czasie potyczki z Armią Czerwoną, która tego dnia zaatakowała Polskę. [caption id="attachment_24912" align="alignnone" width="480"] Żołnierze KOP[/caption] Prace poszukiwawcze mają prowadzić polscy specjaliści

Historia, Z-SUPERNEWS, Ziemia Grodzieńska

Wystawa „Żydzi w Wojsku Polskim” w grodzieńskiej synagodze

Od 1 września 2017 r. w głównej sali Wielkiej Synagogi Grodna prezentowana jest wystawa „Żydzi w wojsku polskim”. Otwarcia wystawy dokonał konsul generalny RP w Grodnie Jarosław Książek.

Na otwarciu wystawy przemawia Jarosław Książek, konsul generalny RP w Grodnie

Na wystawę złożyło się ponad dziesięć plakatów, na których prezentowane są tekstowe (w językach polskim i rosyjskim) i fotograficzne informacje, opowiadające o żołnierzach żydowskiego pochodzenia, walczących w polskich powstaniach narodowych oraz bitwach, stoczonych przez Wojsko Polskie w XIX i XX stuleciach.

Ekspozycję na potrzeby wystawy jej organizatorom z synagogi-muzeum w Grodnie użyczył Konsulat Generalny RP w Grodnie oraz białoruskie przedstawicielstwo Stowarzyszenia Żydowsko-Chrześcijańskiego Dialogu „Shomer- International”.

Afisz wernisażu wystawy „Żydzi w wojsku polskim”

O znaczeniu wystawy opowiedział rozgłośni Radio Racyja konsul generalny RP w Grodnie Jarosław Książek:

– To niezwykle ważna wystawa. Była prezentowana już wcześniej w Iwiu. A teraz – 1 września – w rocznicę agresji Niemiec przeciwko Polsce, chcieliśmy pokazać ją w wyjątkowym miejscu, właśnie tutaj w miejscu, które mocno ucierpiało w czasie II wojny światowej. Cieszę się, że dzięki gościnności synagogi-muzeum w Grodnie to się nam udało. Myślę, że prezentacja tej wystawy przybliży ten tragiczny fragment historii mieszkańcom Grodna, nie tylko tym, którzy mają żydowskie bądź polskie korzenie. Bardzo ważne jest zachowanie pamięci o tym, kiedy wybuchła wojna, pamiętać, że to 1 września był tym momentem, który pod względem tragicznych przeżyć jednoczy żydowski, polski i inne narody. 1 września zaczął się dramat Polaków, obywateli II Rzeczypospolitej.

Przemawia Borys Kwiatkowski, lider społeczności żydowskiej Grodna

Według lidera wspólnoty żydowskiej Grodna Borysa Kwiatkowskiego, służba Żydów w Wojsku Polskim zawierała specyficzne aspekty:

– Żydzi, żyjący wedle własnych tradycji i zwyczajów, w czasie służby w Wojsku Polskim oczekiwali spełnienia określonych warunków: dotyczyło to zarówno koszernego jedzenia, jak i, na przykład, przestrzegania szabatu. Trzeba zaznaczyć, że W Wojsku Polskim w miarę możliwości wymogi te były spełniane. Był także rabin, pomagający młodym żydowskim żołnierzom, zachować wewnętrzny spokój i duchową równowagę w otoczeniu, które nie było żydowskim.

Jarosław Książek i Borys Kwiatkowski oddają hołd poległym żołnierzom i ofiarom wojen

Wernisaż wystawy „Żydzi w Wojsku Polskim” w grodzieńskiej synagodze zgromadził oprócz przedstawicieli wspólnoty żydowskiej Grodna wielu młodych grodnian – uczniów szkół, którzy przyszli na wystawę ze swoimi nauczycielami.

Wystawa „Żydzi w Wojsku Polskim” w synagodze będzie otwarta dla zwiedzających do 25 września.

Znadniemna.pl na podstawie Radio Racyja, zdjęcia Jewishbialystok.pl

4 września, 2017

3 komentarze

Od 1 września 2017 r. w głównej sali Wielkiej Synagogi Grodna prezentowana jest wystawa "Żydzi w wojsku polskim". Otwarcia wystawy dokonał konsul generalny RP w Grodnie Jarosław Książek. [caption id="attachment_24903" align="alignnone" width="500"] Na otwarciu wystawy przemawia Jarosław Książek, konsul generalny RP w Grodnie[/caption] Na wystawę złożyło się

Oświata, Wiadomości z Polski, Z-SUPERNEWS

Polska młodzież z Białorusi w kampanii „Ojczysty – dodaj do ulubionych”

Trzydziestu młodych ludzi z Białorusi, Litwy i Ukrainy bierze udział w projekcie „Akademia języka ojczystego dla młodych Polaków ze wschodu”, realizowanym przez wrocławskie Stowarzyszenie Odra-Niemen w ramach kampanii społeczno-edukacyjnej Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Narodowego Centrum Kultury pt. „Ojczysty – dodaj do ulubionych”.

Młodzi ludzie, którzy zakwalifikowali się do udziału w „Akademii języka ojczystego dla młodych Polaków ze wschodu”, od wczoraj 3 września przebywają w Krakowie, gdzie w ramach Akademii do 10 września wezmą udział w cyklu wykładów na Akademii Ignatianum.

W ramach zajęć wykładowcy przybliżą młodym ludziom najważniejsze zagadnienia z zakresu następujących tematów: współczesna polska literatura, film i teatr; przemiany kultury polskiej i języka polskiego w ostatnich 30 latach; dialekty polszczyzny – przykłady, podobieństwa i różnice; zmiany norm i zasad pisowni oraz błędy językowe współczesnych Polaków; metody ułatwiające naukę języka polskiego, dostosowane do potrzeb osób posługujących się jednocześnie językiem polskim i rosyjskim lub ukraińskim.

Poza wykładami, program udziału młodzieży w „Akademii języka ojczystego dla młodych Polaków ze wschodu” przewiduje: oglądanie spektakli teatralnych, projekcji filmowych, a także zwiedzanie Krakowa, Wadowic oraz kopalni soli w Wieliczce. W jednym z dni cała grupa wybierze się do Zakopanego, aby zapoznać się z historią i kulturą tej miejscowości oraz posłuchać wciąż żywej gwary podhalańskiej.

Do udziału w projekcie „Akademia języka ojczystego dla młodych Polaków ze wschodu”, realizowanego w ramach kampanii „Ojczysty – dodaj do ulubionych” zakwalifikowali się młodzi ludzie, którzy w niedalekiej przyszłości zamierzają uczyć języka polskiego, pracować w polskich mediach lub też w inny sposób przyczyniać się do upowszechniania znajomości języka ojczystego wśród osób polskiego pochodzenia w krajach z których pochodzą, czyli na Białorusi, Litwie oraz na Ukrainie.

Dla Znadniemna.pl Robert Martin, działacz Stowarzyszenia „Odra-Niemen”

4 września, 2017

0 Comments

Oświata, Z-SUPERNEWS, Ziemia Grodzieńska

Nowy rok szkolny na Białorusi z nutką goryczy

W szkołach na Białorusi, w tym w polskich placówkach w Grodnie i Wołkowysku rozpoczęto w piątek nowy rok szkolny. Program nauczania języka polskiego rozpoczęła też jedna ze szkół w Witebsku na północnym wschodzie kraju. Związek Polaków na Białorusi podkreśla, że do szkoły w Grodnie przyjęto mniej osób niż było chętnych.

Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego w Polskiej Szkole w Grodnie

„Odmówiono w przyjęciu do szkoły (w Grodnie) 9 ( albo 8 jeżeli się potwierdzi info o 58 przyjętych) polskim dzieciom. Powodem jest dyskryminacyjna decyzja kuratorium, zatwierdzona przez centralne władze w Mińsku o ograniczeniu ilości polskich pierwszoklasistów tylko do 2 klas. Jest to najmniejsza liczba pierwszych klas z powstałych w tym roku w szkołach Grodna. Restrykcyjne działania wobec szkoły tłumaczone były na różne sposoby (w zależności od tego z kim rozmawiano). Rodzicom powiedziano wprost – to jest ideologia państwowa” – napisał na portalu społecznościowym Facebook członek Zarządu Głównego Związku Polaków na Białorusi i dziennikarz Andrzej Poczobut.

Szkoły w Grodnie i Wołkowysku

Do pierwszych klas pójdzie w Polskiej Szkole w Grodnie 58 osób, zaś w Wołkowysku – 27. W obu placówkach będzie się w tym roku uczyć 840 dzieci.

Pierwszy dzwonek w Polskiej Szkole w Grodnie

Halina Bułaj, dyrektorka szkoły w Wołkowysku, zapewniała PAP, że w tym roku liczba dzieci uczących się w szkole będzie „rekordowa”. Gdy obejmowałam szkołę siedem lat temu, było w niej 165 uczniów. W tym roku będzie to 280 – oznajmiła.

Pierwszy dzwonek w Polskiej Szkole w Wołkowysku

Zarówno Bułaj, jak i dyrektorka grodzieńskiej placówki Danuta Surmacz, podkreślały w rozmowie z PAP, że polskie szkoły są cenione ze względu na wysoki poziom nauczania i cieszą się dużym zainteresowaniem nie tylko wśród rodzin polskich i mieszanych, ale także białoruskich. – Chodzi nie tylko o język. Jest duże zainteresowanie Polską w ogóle, jej kulturą, historią – mówiła Bułaj. Surmacz podkreślała, że w ubiegłym roku 85 proc. jedenastoklasistów dostało się na wymarzone studia, w tym także w Polsce, zaś absolwenci zdobywają wysokie oceny na państwowych egzaminach centralnych na koniec nauki.

Lekcje w Witebsku

Ambasador RP na Białorusi Konrad Pawlik wziął w piątek udział w rozpoczęciu roku szkolnego w szkole średniej nr 22 w Witebsku, na północnym wschodzie Białorusi. Placówka ta rozpoczyna w tym roku program nauczania języka polskiego dzięki inicjatywie dyrektorki i przychylności lokalnych władz.

Lekcje polskiego będą tam prowadzone bezpłatnie dla dzieci z klas I-XI. Na razie zgłosiło się 75 chętnych.

Jak powiedział Pawlik, jest to kolejny dowód na wzrost zainteresowania językiem polskim. – Bardzo nas cieszy, że lekcje polskiego są coraz popularniejsze także na wschodzie Białorusi – powiedział ambasador.

Polscy dyplomaci z Mińska biorą też udział w rozpoczęciu roku szkolnego w szkole nr 2 w Mohylewie i szkole nr 69 w Mińsku, gdzie również prowadzona jest nauka języka polskiego.

Problem z edukacją i nauczaniem polskiego

Według działaczy nieuznawanego przez Mińsk i uznawanego w przez polskie władze Związku Polaków na Białorusi , dwie polskie szkoły państwowe w tym kraju to za mało i jest zapotrzebowanie na nowe placówki. – Świadczy o tym fakt, że w Grodnie nie wszyscy chętni zostali przyjęci do pierwszych klas w tym roku – mówiła Andżelika Borys, prezes ZPB, 31 sierpnia, podczas spotkania z wicemarszałkiem Sejmu Ryszardem Terleckim.

Andżelika Borys, prezes ZPB, przemawia podczas spotkania z wicemarszałkiem Sejmu RP Ryszardem Terleckim

Szkoły Polskie w Grodnie i Wołkowysku powstały w latach 90. minionego stulecia, ich budowę sfinansowała Warszawa. Są to szkoły działające w białoruskim państwowym systemie edukacji.

ZPB podkreśla, że nauczanie w języku polskim na Białorusi jest różnymi sposobami ograniczane przez władze, choć z roku na rok rośnie zainteresowanie nauką tego języka.

Władze obwodowe i dyrektorka Danuta Surmacz mówi, że do pierwszych klas w Grodnie przyjęto wszystkich chętnych, zaś „część osób wycofało podania”. Związek Polaków na Białorusi tłumaczy, że jest inaczej – tych osób po prostu nie przyjęto do szkoły.

Podczas apelu z okazji rozpoczęcia roku szkolnego w Polskiej Szkole w Grodnie

Polska Macierz Szkolna (PMS), która zajmuje się nauczaniem języka polskiego na Białorusi szacuje, że w sumie – w różnych formach – języka polskiego będzie się uczyć ok. 12 tys. dzieci.
Oprócz dwóch państwowych szkół polskich w kraju funkcjonują również szkoły społeczne i szkółki przy parafiach. W niektórych placówkach państwowych są zajęcia fakultatywne i pozalekcyjne z języka polskiego.

„Witebsk to nie za duży sukces”

Andrzej Poczobut, członek Zarządu Głównego Związku Polaków na Białorusi, podkreślił jednak na swoim profilu na Facebooku, że lekcje w Witebsku to sukces nie tak duży, bo zajęcia będą fakultatywne, raz w tygodniu i w czasie pozalekcyjnym, czyli zgodnie z rozporządzeniem władz – w sobotę.

– W ubiegłym roku na terenie obwodu witebskiego w podobnej formie na zajęcia języka polskiego uczęszczało 340 dzieciaków – zauważył dziennikarz i działacz ZPB. Przede wszystkim, jak mówił, były to szkoły na Brasławszczyźnie, ale także dwie szkoły w Witebsku.

Władze się nie zgodziły na to by gdziekolwiek w obwodzie witebskim język polski był wykładany jako przedmiot – czyli w ramach nauczania w czasie lekcyjnym – zauważył Andrzej Poczobut, zaznaczając, że były osoby zainteresowane taką formą nauczania. W efekcie zainteresowanych zbyto, proponując im zajęcia w sobotę.

„W ciągu trzech lat nie przyjęto kilkudziesięciu osób”

Andrzej Poczobut zauważył również, że na Grodzieńszczyźnie ”od trzech lat władze świadomie dyskryminują Szkoły Polskie, odgórnie ustalając liczbę uczniów, która może zostać przyjęta do nich. Wiedzą, że zapotrzebowanie jest większe, ale świadomie zaniżają liczbę miejsc, wytwarzając sztuczny deficyt”.

Jak zaznaczył, jeszcze w lipcu ambasada miała informacje, że przyjęto 60 osób i przyjmą pozostałych. Jednak „na liście pierwszoklasistów szkoły polskiej jest tylko 57 nazwisk. O dwa mniej niż w roku poprzednim. Odmówiono przyjęcia 9 dzieciom”.

Jak zaznaczył, od trzech lat polskim dzieciom odmawia się przyjęcia do Polskiej Szkoły w Grodnie. – Łączna liczba odmów sięga już kilkudziesięciu przypadków – zaznaczył.

Teraz te dzieci, zamiast w języku ojczystym, muszą się uczyć po rosyjsku – dodał Andrzej Poczobut.

Elementarze rozdawane po kryjomu

O tym, że administracje Szkół Polskich w Grodnie i Wołkowysku w sposób dziwny dbają o dobro swoich uczniów świadczy fakt, że od lat nie wpuszczają na teren szkół działaczy ZPB, oferujących pomoc uczniom i nauczycielom tych placówek edukacji.

1 września do szkoły w Wołkowysku, podobnie jak w poprzednich latach, nie zostali wpuszczeni członkowie Zarządu Oddziału ZPB w Wołkowysku na czele z prezes oddziału Marią Tiszkowską.

Polska działaczka tradycyjnie chciała rozdać tegorocznym pierwszoklasistom nowe Elementarze, sprowadzane na Białoruś przez prezes ZPB Andżelikę Borys.

Maria Tiszkowska w porozumieniu z rodzicami, już po zakończeniu uroczystości szkolnych, rozdaje pierwszoklasistom Elementarze

Ostatecznie Elementarze zostały dzieciakom wręczone dopiero wówczas, kiedy po uroczystości rozpoczęcia roku szkolnego wypuszczono je ze szkoły, aby posadziły drzewko na pamiątkę rozpoczęcia nauki.

Pierwszoklasiści Polskiej Szkoły w Wołkowysku z Elementarzami od ZPB

– Już kilka lat pod rząd w ten sposób rozdajemy Elementarze pierwszoklasistom – opowiada Maria Tiszkowska. – Robimy to w porozumieniu z rodzicami uczniów, niemalże w tajemnicy przed administracją szkoły, która straszy nieprzyjemnymi konsekwencjami tych, kto współpracuje ze Związkiem Polaków na Białorusi – dodaje polska działaczka z Wołkowyska.

Znadniemna.pl na podstawie PAP/ IAR/ facebook.com/Maria Tiszkowska i Jerzy Czupreta z Wołkowyska

4 września, 2017

2 komentarze